Ortasından demiryolu geçen çamurlu bir cadde... Caddede bir çeşme... Koşturan bir insan kalabalığı ve çeşme etrafında üniformalı askerler... Biraz daha dikkatli bakalım... Caddenin sonundaki, fotoğrafın sol başındaki yüksek bina Bella Palas oteli... Bu arada, fotoğrafın tarihi Nisan 1921... Bu kadar bilgi sizde bir şeyleri hatırlamanızı sağlamıştır sanırım... Sağlamadı mı!!! Peki devam edelim... Eski tarihli fotoğraf olmasına karşın kalabalık bir cadde diyebiliriz... Caddenin ismi henüz yok... 1931 yılından sonra yeni ismini alacak... 1923 yılından sonra çeşmeye de gerek kalmayacak... Alt yapı yenilenecek ve binalara su şebekesi bağlanacak... 1933 yılından sonra parke döşenecek ve çamur ortadan kalkacak... Çeşmenin önündeki asker şimdi tanıdık geldi mi? Nereden tanıyacaksınız, biz söyleyelim onlar Fransız askerleri... Peki, burası Fransa mı?... Fransa'da bir cadde mi acaba? Daha la anlamayanlara yardımcı olalım. Fotoğraf, bir Fransız asker tarafından çekilmiş... Fotoğraf karesindeki askerler Fransız devriyesi... Yaklaşık 200-250 kadar daha asker merkez karargahında bulunuyor... Bu fotoğraf tarihinden yaklaşık iki ay sonra bir 21 Haziran günü hiçbiri kalmayacak, toplanıp gidecekler... Fransa'yımı terk edecekler? Nerdeler? Neden gittiler? Lafı biraz uzattık galiba... Bu fotoğraf karesi çekilmeden yakın bir zaman önce, Zonguldak açık sularından da geçerek Samsun'a çıkarma yapan bir komutan Anadolu'dan bir harekat başlattı, bir sene sonrada bir 26 Ağustos günü topyekün ulusal mücadele ile birlikte 30 Ağustosta arkadaşlarıyla birlikte ülkemizi kanserli hücrelerden temizlediler... Şimdi herkes anladı sanırım... Burası Fransa'da bir caddede devriye gezen Fransız askerleri değildir... Burası Zonguldak'tır... Milli mücadele ile kazanılmış bir Cumhuriyetin 1'inci il ilan edilmiş şehri Zonguldak'ın ana arteli Gazipaşa Caddesidir... 1931 yılında aynı komutan artık bir ulus devleti kurucusu olarak ziyaret gerçekleştirdikten sonra bu caddeye Gazipaşa Caddesi ismi verilmiştir... Çeşmenin olduğu yer, fotoğrafta maden müdürlüğü, şimdi ise Maliye Binasının önüdür... Peki fotoğraf karesindeki Fransız askerleri ne oldu? Bu fotoğraf karesinden bir süre sonra işgal ettikleri bu topraklardan geldikleri gibi giittiler... Fransızlar ve müttefikleri başlarına neler gelebilecekleri tahmin edebiliyorlar mıydı dersiniz!!! Zonguldak Nostalji