Bursa'da yaptığı Hal projesi ile Avrupa Çelik Ödülünü kazanan İnşaat Mühendisi Seyfettin Bal, halkın bildiği isim ile 'Kiler', diğer adıyla Westa Life AVM'yi anlattı. Kiler GYO ve Keybi İnşaat ortaklığında inşa edilen Westa Life AVM hakkında merak edilen her şeyi İnşaat Mühendisi Seyfettin Bal, Zonguldak hakkındaki izlenimlerini de Tempo ile paylaştı. Sizi tanıyabilir miyiz? 14.08.194 yılında Mersinde doğdum.İlk-orta ve lise öğrenimimi Silifke’de tamamladım.1988 yılında Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun oldum. O günden buyana saha mühendisi olarak başladığım iş hayatımda hep nitelikli ve özellikli projelerde görev aldım ve sıfırdan almış olduğum projeleri başından sonuna kadar yapıp teslim ettim. Bunlardan bazıları, Bursa-Nilüfer Merkez Çalı Göleti İnşaatı, Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehirlerarası Otobüs Terminali, Bursa Uluslararası Fuar Merkezi, Bursa Soğanlı Botanik Parkı, Bursa Besaş Ekmek Fabrikası İlave Üniteleri, Biga Şehirlerarası Otobüs Terminali, Bandırma III Rüzgar Enerji Santralleri, Kapıdağ Rüzgar Enerji Santralleri, Bursa Zafer Plaza Alışveriş ve Yaşam Merkezi, Bursa Doğuş Otomotiv ve Showroom , Yalova Subaşı Deprem Konutları Köprülü Kavşak ve Ulaşım Yolları ve çeşitli çevre yolu inşaatları ve alt yapı tesisleri inşaat imalatlarında çeşitli pozisyonlarda görev yaptım. Bursa’da çok ciddi bir projeyi tek başına yürüttüğünüzü öğrendik, o projeden söz eder misiniz? Seyfettin BAL:Bursa Sebze - Meyve Hali ve Balık Hali Kompleksi İnşaatı (Bursa Hikmet Şahin Kent Hali) projesi Dünya literatürüne giren, uluslararası geçerliliği olan bir projeydi. Tamamen Türk Mühendisleri ve mimarlarının, yerli mallarının kullanıldığı hem teknik, hem uygulamaya yönelik bire bir fonksiyonel bir projenin başındaydık. Bu projemiz 2008 yılında “En İyi Kamu Yatırımı-ARKİPARC’08” ödülünü aldığı gibi 2009 yılında da Avrupa Çelik Birliği tarafından da “En İyi Çelik Tasarım-BURSA WHOLESALE MARKET AWARDED PROJECT ” ödülünü de aldı. Diğer Büyükşehir Belediyelerinin yerinde incelediği ve örnek aldığı bir proje olduğu gibi yurt dışından, İngiltere, Fransa, Almanya hatta Amerika’dan birçok Üniversite’nin gelip yerinde incelediği bir projeydi. Türkiye’de laboratuvarı olan tek hal olması nedeni ile de farklı bir ayrıcalığı vardı. Dolayısıyla oradan buraya gelmek, böyle büyük bir projede çalışmak, Zonguldak’ta coğrafi şartların vermiş olduğu zorluklar, yapının şehir merkezinde olması, zeminin jeolojik yapısı, deniz seviyesinden 6,00 metre, Üzülmez deresinden 4,00 metre aşağıda olması, bizim buradaki çalışmalarımızı oldukça zorladı açıkçası. Bursa’da yaptığınız proje mi zordu, Zonguldak’ta ki kiler projesi mi? Seyfettin BAL:Zonguldak projesi açık söyleyeyim. ODTÜ mezunu Mustafa Nalçakan (İnşaat Yüksek Mühendisi) , uluslararası bir projecidir. Teknik yapıda çok ciddi projelere imza atmış bir arkadaşımız. Bana, Zonguldak’ın dönemin Türkiye genelindeki en zor proje olduğunu vurgulamıştı. Hatta ve hatta yapamayacağım kanaatiyle altından kalkıp-kalkabileceğimi sormuştu. Biz de yapamayacağımız bir projenin altına imza atmayacağımızı söylemiştik. İlk geldiğimde “burası Zonguldak” dedikleri vakit, ben de burası da “Türkiye’nin bir vilayeti değil mi ne farkı var” diyordum ama yaşadıklarım o söylenenlerin çok doğru olduğunu ortaya koydu. Zaman zaman eşim, zaman zaman kızım baba bırak gel dedikleri vakit, Belediyeden gördüğüm o sıcak ilişki, özellikle belediye diyorum neticede kentin sahibi ve bu yatırımın katma değeri belediyeye katkı sağlayacak, bu yörenin insanları burayı kullanacak, bu yörenin insanları burada çalışacak. Dolayısıyla onlardan gördüğüm ufak bir hamle burada kalmam ve bu projeyi Zonguldaklıya teslim etmem gerektiği düşüncesini bende oluşturdu.Gerçekten Zonguldak Belediyesi’ndeki arkadaşlardan gördüğüm çaba aslında beni motive etti. Ayrıca bu anlamda çevredeki esnaf arkadaşlarımızın katkısı ve motivasyonu da yadsınamaz. Birde 702.Sokak ve Gizem Sokak sakinlerinin çalışmalarımız sırasında göstermiş oldukları sabır ve destek benim için çok ama çok önemliydi bu projeyi nihayete erdirmek açısından. Mithat Paşa Mahallesi eski ve yeni muhtarları da çok büyük katkı sağlamışlardır. Sizin aracılığınız ile hepsine ayrı ayrı şükranlarımı sunuyorum. Nasıl zorluklar yaşadınız? Seyfettin BAL:Burada dışarıdan gelen müteahhitlere karşı bir tepki var. Bu tepki halkta da var.Çevre müteahhitlerde de var. Kurumlarda da şöyle bir sıkıntı var; Bende Bursa Büyükşehir Belediyesine 8 yıl müşavirlik ve mühendislik hizmetleri yapan özel bir şirkette (Kamu Şirketi) üst düzey yöneticilik yaptım. Direk Büyük Şehir Belediyesi Başkanına bağlı teknik başkan danışmanlığı görevini yapmıştım o süreçte. Bürokraside şöyle bir şey oluyor. En kolay şey “Hayır bu olmaz” demek. Çünkü olur derse bürokrat yerinden kalkması gerekiyor. Yani olumsuz cevap verdiğiniz zaman sürekli yerinizde oturursunuz. Mesleki acıdan kendinizi yetiştiremezsiniz, Devlete bir külfet olursunuz, aldığınız maaşla oturursunuz, devletin yıllar yılı size yapmış olduğu yatırımın hakkını veremezsiniz.Normalde okumamış bir insandan hiçbir farkınız kalmaz. Ben vatanımı çok seviyorum. Atatürk ne demiş, “Vatanını seven, ona en iyi hizmet edendir” Yurtdışına çıktığınız zaman bu vatanın kıymetini anlıyorsunuz. 2002’den önceki Seyfettin ile 2002’den sonra ki Seyfettin çok farklı. Irak’a gittim. Orada da çalıştım. 63 Derece sıcak var, yaylaya gidiyorsun 60 derece sıcak var. Bizim vatanımız öyle mi,serinlemek istiyorsan yukarı çık, sıcak istiyorsan Akdeniz’e doğru git. Bizdeki bolluk, bizdeki enerji Dünya’nın hiçbir yerinde yok. Çok çalışkan ve zeki insanlarımız var. Yeter ki doğru kanalize edilsin. Zeminle ilgili sorunu nasıl çözdünüz, çok sağlam bir yapı yaptık diyebilirsiniz? Seyfettin BAL:Temel kazısına başlamadan önce biz burada fore kazık çalışmalarıyla birlikte çimento enjeksiyonu(Jet-Grout) uygulaması yaptık. Yani zayıf bölgelerde, bozuk zeminlerde daha temeli kazmadan çimento enjeksiyonu yaptık. Zemini bozuk olan yerlerde bu çalışmayı temel kazısından önce yapmazsanız toprağı kaydırırsınız, çevredeki binaları kaydırırsınız. 18 m. aşağıya çimento enjeksiyonu yaparakçalışma yaptık. Temel altında kalacak şekilde koloncuklar inşa ettik. AVM’de kaç dükkan bulunuyor?Ne kadarı kiralandı? Seyfettin BAL:Toplam 50.190,00 metrekare bir inşaat alanımız var. 17.700,00 metrekaresi(kiralanabilir alan)dükkanlardan oluşuyor. 146 Adet dükkanımız olacak, 72 tane de konutumuz var. 1+1, 2+1, 3+1 olmak üzere… Tabi 146 dükkandan birleşenler olur. İki katlı, 250 kapasiteli otoparkımız var.Şu anda dükkanların (sayıca) % 40’ı kiralandı. Büyük dükkanlar (alan olarak) %70 ise tutuldu. Dairelerin hepsi satıldı mı? Seyfettin BAL:Zonguldak’ın konseptine uygun olan 1+1’ler ile 2+1’ler zaten satıldı ancak 3+1’lere rağbet yok. 3+1’lere AVM’nin yönetim kadrosu karar verecektir. Kiraya da verilebilir,ofis olarak da verilebilir. Westalife faaliyete geçtiğinde tahmini istihdam rakamı nedir? Seyfettin BAL:Westalife’da en az 750 kişi faydalanır. Tedarikçileri de saydığınız zaman en az beş bin kişilik bir istihdam oluşur. Açılış ne zaman yapılacak? Seyfettin BAL:İnşaat, imalat konusunda coğrafi şartların getirmiş olduğu zorluklar, bazı taşeronlarımızın yaptığı imalatların tekrar sökülüp, tekrar yapılması, kiracılarımızın iç mekânlarındaki tadilat ve montajlarının gecikmesi nedeni ile süreç biraz uzadı. Açılışla ilgili tarihi tam olarak veremiyoruz. Biz bir an önce inşaatı bitirip işverene teslim etmeye çalışıyoruz. Bu süreçte yönetim şirketi kadrolaşmaya gidiyor, temizlik, reklam, promosyon ihalesi, güvenlik ihalesi, yemek ihalesi gibi kadrosunu kurmaya başladı. Bundan sonraki süreçte biz artık misafir olacağız. Zonguldak ile ilgili tespitlerinizi alabilir miyiz? Seyfettin BAL:Zonguldak’ta en büyük handikap; Herkesin bilmediği halde her konuda yorum yapıyor olması, biliyor gibi davranmasıdır. Bu Türkiye’nin de genel yapı itibari ile esas problemi aslında. Ama mesela Bursa’da açık söyleyeyim, dolmuşçu sadece dolmuşçuyu eleştirir. Kuyumcu, kuyumcuyu eleştirir. İnşaatçı, inşaatçıyı eleştirir. Ama burada herkes herkesi eleştiriyor. Sen mobilyacısınsen niye inşaatçıyı eleştiriyorsun. Hani derler ya; Memnuniyetinizi eş ve dostlarınıza, şikayetlerinizi müdüriyetimize bildirin diye. İyi de senin yaptığın eleştiri haddi aşan bir eleştiri. Sen kuyumcu isen bir demirden, bir betondan bahsedemezsin. Bir inşaatçının altının özelliklerinden bahsedemeyeceği gibi… Bir kişi, yanlış bir şey söylediği halde bunu hızlı bir şekilde yayması vebu yanlışın doğru olduğu kabul ediliyor olması çok enteresan. Mesela çok güncel bir örnek vereyim size; hiçbir şey deklare etmediğimiz haldi 3 Mart’ta açılacak denildi. 3 Mart’ta biz güvenlik perdesini kaldıracağımızı söyledik, açacağız demedik asla.Ama biri bir şey söylüyor herkes ona inanıyor. Şehircilik olarak Zonguldak’ta neler yapılabilir? Seyfettin BAL:Zonguldak’ta kimse Belediyeyi suçlamasın. Bakın dünya bunu 1700’li yıllarda çözmüş. Dünya devletleri insan sayısı artmadan (şehirleşmenin daha ilk başlarında) önce planlama yapmışlar, önce yolları yapmış, altyapı tesislerini yapmış. Biz ne yapıyoruz. Önce konutları yapıyoruz, yol, su, elektrik ve diğer alt yapı tesisleri sonradan ilgili idareler tarafından yapılıyor.Dolayısıyla burada bir şehirleşme yapmak için yıkıp yeniden inşa etmek gerekir. Revizyon yapılamaz mı? Evet yapılabilir ama çok maliyetli olur. Yapılmaz değil, yapılır. Hayat da “bir devlete, bir de ölüme baş kaldırılmaz”. Sıfırdan yeniden inşa edilir. Biraz zaman alır, biraz maliyetli olur ama yapılır. Zonguldak’ın ekonomik canlılığını nasıl buldunuz? Seyfettin BAL:Zonguldak rahmetli Ecevit’in söylemi gibi köy kent bir şehir. Herşeyi istediğiniz gibi bulabiliyorsunuz. Ekonomi çok yüksek, ama tabii buradan parayı kazanan sanırım dışarda yatırım yapıyor. O bakımdan sıkıntılı. Mesela biz buraya mühendis getirme konusunda çok zorlanıyoruz. Gerek fiziksel şartlar bakımından, gerekse kiraların yüksek olması bakımından gelmek istemiyorlar. Ayrıca verdiğiniz kiralar, kiraladığınız konut değerinde değil. Belediye Başkanı Muharrem Akdemir, Westa Life AVM’nin arkasında bulunan güzergahta yürüyen merdiven yapılması önerisi getirmişti, böyle bir projeyi hayata geçirecek misiniz? Seyfettin BAL:Biz o projeyi araştırdık, firma olarak da biz finanse edelim diye düşündük. Fakat yapım şartları uygun olmadı. Bir çok evin yıkılması gerekiyordu. Teknik şartlar uygun olmadı.Daha iyi ve daha çok proje yapmak için tabii olan şehirle beraber yaşamak, şehirle birlikte düşünmek gerekiyor. Zonguldak iki Alış Veriş Merkezini ekonomik olarak kaldırır mı? Seyfettin BAL:Müşteri otomatikman selekte olacak. Mesela Bursa’da Zafer Plazayı ben yaptım. Oradan çıkmak istemiyorum. Kızım diğer Koru PrkAVM’den çıkmak istemiyor. Eşim hiç birine gitmek istemiyor. Dolayısıyla müşteri ayrılıyor. 67 Burada AVM’ye öğrenci gider, buraya yerel halk gelir, bürokrat gelir. Müşteri portföyü ayrılır. Küçük esnafın ciddi endişeleri var, sizce zarar görürler mi? Seyfettin BAL:Tam aksine onların kira bedelli düşecektir. 4 Yıldır bu güzergahta bulunan bütün esnaflar bizi motive etti açılması için. Çünkü bu bölgeye bir insan sirkülasyonu olacak. Son sözler… Bu yaptığımız tesisin Zonguldak’ımıza faydalı olacağına inanıyorum. Allah Zonguldak halkına, Belediyemize güle güle kullanmayı nasip etsin, patronlarımıza da güç kuvvet versin. Gerçekten cesaret isteyen bir yatırım. Ülkemizin her bir toprağı altın değerinde. Değerini, kıymetini bilmek gerekiyor. Ayrıca İnşaatımızın yapımında görev alan; GEOTEM (Zemin İyileştirme ve İksa İşleri) Umut İnşaat AŞ (Kaba-İnce Yapı İşleri) Birleşim Mühendislik (Mekanik Tesisat İşleri) Erde Mühendislik (Elektrik Tesisat İşleri) Pelenkoğlu Hazır Beton (Beton İmalatları) Güvenel Ticaret-Kadir Tatoğlu (Hafriyat ve Dolgu İşleri) Işık Harita Mühendislik (Harita ve Ölçüm Hizmetleri) Zonguldak Güvençelik-Hayrettin Uzun Otosan-Ali Nas ve Ebubekir Nas Tatoğlu Yapı Market-Mustafa Tatoğlu Kısmet Pen Apaydınlar-Hasan Apaydın Öksüz Mermer-Nazmi Öksüz M Çelik (Kaynak İşleri) Mu Ba Özel Güvenlik Hizmetleri Karadeniz Anadolu OSGB AKMERCAN Doğalgaz Dağıtım Şirketine Enerji-Sa Zonguldak İl Müdürlüğü’ne Harç Yapı Malzemeleri Limited Şirketine (Beton Hidrolik Dağıtıcı) İSBAT Elektrik firmasına YILDIZ Elektrik firmasına Ulus Güvenlik firmasına Tema Yapı firmasına (Sinema Çelik Çatı işleri) Firmalarını da hizmetleri için ayrı ayrı teşekkür ediyorum.