Batı Karadeniz'in en eski sakinleri Paflagonlardır.
Bazı yazarlar Paflagonlar "Sami" halkından olduğu belirtirler. Bu da onların sanıldığı gibi Batı'dan değil doğudan geldikleri izlenimi yaratır.
Paflagonlar Eski Çağ Anadolu'daki Hatti Dönemi‘nde var olmuşlardır. Strabon gibi yazarlar bunların Palalardan koptuğu, Paphlagonia isminin de Pala‘gonia'dan geldiği yazarlar. "Palalar" ise bölgede belirlenen ilk barbar( Berberi, Sakallı, Vahşi) kavim olduğu kabul edilir. Bu bizim bildiğimiz Anadolu‘da kurulan Hitit veya Eti Uygarlığından daha öncedir.
"Paflagon" ismini iki çeşit incelemek lazım. Birincisi köken olarak insan topluluğu; ikincisi ise bölge olarak.
Paflagonlar, Palalardan koptuktan sonra Batı Karadeniz‘de dağlık alanlarda kendilerine yer bulmuşlar ve bu bölgede giderek Palalardan kopmuşlardır.
İkinci sav ise; Paflagonların Friglerden kopan halk olduğudur.
Paflagonya bölge olarak Marassanta/Halys (Kızılırmak) ile Parthenos Irmağı (Bartın Çayı) arası bölge olarak belirlenir.
Bartın Çayı sınır olduğuna göre, Paflagonya (Paphlagonia), Bartın Çayı'nın doğusunda kalan topraklardır diyebiliriz
Zonguldak'ın Paflagonya ile ilgili tek ortak noktası; eski Zonguldak sınırının içinde bulunan Eflani, Safranbolu, Ulus, Kurucaşile. Amasra topraklarının eski çağda (Tunç Çağı) Paflagonya sınırları içinde yer almasından ibarettir.
Bartın Çayı'nın batı kısmı, Sakarya Nehri‘ne kadar olan bölüm ise , Bithinya (Bithynia) Bölgesi olarak adlandırılır. Eski Çağ'da sınırlar nehirlerle belirlendiği için ; geçilmesi zor büyük ırmaklar sınır olmuştur.
Paflagonya ,Türklerin bölgeye yerleşene kadar yaklaşık 2000 yıl bu bölgede kullanılan isim oldu. Lidya Eyaleti. Pers Eyaleti (Satraplık), Makedon Eyaleti (Tiranlık), Roma Eyaleti (Tema) ve Bizans Eyaleti olarak tarihe geçti.
Paflagonya Bölgesi‘nde yaşayan Heneti(Eneti) halkının Venedik'e göçtüğü, Enetilerin bu bölgeye "Veneti (Venedik) ismini verdiği de Romalı tarihçi Livius tarafından dile getirilmiştir.
Anadolu‘nun iç kısmından Kastamonu sınırına kadar Pala, Sinop‘un doğusunda ise Gaska/kaşka denilen topluluklar yaşamışlar. Daha iç kısımda ise Hattiler yaşamaktaydı.
Paflagonlardan bize kalan en önemli mirasın Siyez buğdayı olduğu kabul edilir. Bu bilgide Hitit kaynaklarından çıkarılmış. Siyez buğdayı 1950’den sonra daha verim alınması için genetiği ile oynanmasına ramen bugün başka yörelerde proje geliştirilerek yetiştirilmektedir. Siyez buğdayından en sağlıklı un elde ediliyor.
Paflagonya sınırları bazı dönemlerde, Tieion'de denize dökülen Billaios (Filyos) Irmağına, hatta Sahirira /Sangarios( Sakarya) Irmağına kadar gösterilmiştir.
Herodot kaynaklarında Paflagonya halkının kendi kendine kabile gibi yaşadıklarını söylemektedir. Birçok mitolojik öykünün kahramanı olan Amazonlar, Karadeniz Ereğlisi ve çevresinin (Heraklea-Sinop arası) bilinen ilk sakinleri olarak ifade edilir. Yine Kaşkalar ve Caukanlar da Hatti ve Hititlerden sonra bu toprakların eski halkları olarak bilinmektedir.
Hayati YILMAZ ile
Zonguldak Tarih