Acılık semtinde Sanayi Sitesi’nin kurulduğu alan daha önce misyonerlerin mezarlığıydı. Bu mezarlık ve hemen üstünde Fransız Erkek Okulu ve evleri bulunuyordu. Yabancı misyonerler kentimize ve ülkemize sömürü yapmak için geldiler. Milli mücadele göstererek ülkemizi onların sömürgesinden kurtardık. Ancak geride bıraktıkları taşınmazlarını doğru değerlendiremedik.
Bizim topraklarımızda arkalarında bıraktıkları değerlerini yok etmek gibi yanlış bir politika uyguladık. Hafızalarımızdan silmeye çalıştık. Bugün bu yanlış düşünceyi devam ettiriyoruz, halen geride bıraktıkları az sayıda kalan yapı ve eserlerinde bu uygulamaya devam ediyoruz. Oysa biz de bu sömürge göçünü potansiyel bir turizm göçüne çevirebilirdik.
Geride bıraktıkları iş yerlerini, atölyelerini, ibadethanelerini (Kilise) ve inşa ettikleri evlerinin büyük bölümünü yok ettik. Mezarlarının üzerinden bol dizer geçirdik. Vizyonu dar bir pencereden baktık.
Zonguldak tarihine ve geçmişe ait bilgisi olan Turgay Onan Acılık’taki eski mezarlıkla ilgili kısa bir yorumda bulundu:
Yorum şöyle:
“1960’lı yılların ortalarına kadar varlığını koruyan Fransız mezarlığının kaldırılması Zonguldak’ın geçmişine vurulmuş bir darbedir.
Devletleştirme öncesi Fransız şirketinde görev yapan yaşlı bir Fransız turist bana yıllar önce bu mezarlık ve Fransızlardan v.b. kalan diğer eserlerin muhafaza edilmesi şehre önemli sayıda turist çekebilir demişti, haklıymış, biz tarihi dokuyu yok edip, şehrin göbeğine sanayi sitesi yaptık!”
Bu örnek gibi daha birçok hikâye var. Eski yaşam alanları ve mezar yeri ziyareti için gelecek yabancı turist gezileri de bu kayıplardan biri…
Kentimizde son yıllarda turizmi geliştirmek için değişik uygulamalar yapılmaya çalışılıyor.
Geçmişte yaptığımız böyle hatalardan ders alarak doğru çalışmaların desteklenmesi temennilerimizle…
Kaynak: Yüksel Yıldırım-27 Mayıs 2025
Zonguldak Nostalji
Fotoğraf canlandırmadır.