69 AMBARLARI BÖLGESİNE ADINI VEREN OCAK...
En son Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait (TTK) Baştarla’da bulunan “69 Ambarları” artık kapatılıp başka alanlarda kullanılıyor olmasına karşın bu bölgenin adres tarifinde halen “69 Ambarları” olarak gösterilmektedir. Arazi üzerindeki bu depoların neden 69 Ambarları ismini aldığı konusunu aydınlatma adına birkaç paragrafla anlatalım.
69 Ambarları isminin başındaki 69 rakamından yola çıkıldığında akla ambar içinde 69 adet bölmemi var sorusunu getirse de asıl sebebi bölgede bulunan 69 nolu ocaktan gelmektedir. 69 nolu ocak şimdi kapalı ve hizmet dışıdır. Giriş kapısı halen duruyor. Yıkılan eski çamaşırhane binalarının arka tarafındaki tarihsel yerini koruyor. Neden ‘69 nolu’ ocak ismini aldığı konusunda birkaç görüş var. Bunlardan en güçlüsü 1869 yılında açılıp hizmete girdiği fikridir.
Kurucusu Boyacıoğlu’na ait 69 nolu ocağın künyesi incelendiğinde:
ESKİ DEFTER
Numara 69 ve 33
Zonguldak Mevkiinde 69 ve 33 Numaralı Boyacıoğlu Yorki ve Kara Yuvan veresesi Vekili Ocağı: Ocak mezkur 40 para itibarla 35 parası amillerinin ve 5 parası mütevakki merhum varislerinin olduğu kefaletnamesinden anlaşılmıştır. 8 Teşrinievveli 1306 (1890)
xxxxxxxxxxxxxxxxx
OCAK VUKUAT DEFTERİ (Mustafa Yüce Arşivinde)
69 Numara-Zonguldak mevkiinde demiryolun sol tarafında Ahmet Bey ve Hacı Hüseyin Ağa ve Kara Yuvan’ın Ömertarlası altında demiryolunda ocağı. Ocak mezkur 40 para itibariyle mevruşen (miras kalmış olan)pederleri bulunan müteffa Kara Yuvandan menkul 35 para hisselerini yetimleri bulunalar tarafından bili takrir masarafa bedel Boyacıoğlu Damadı Yorkiye furuhat eylediğinden ol veche mezkur ocağın 35 para hissesi merkum Yorki’nin ve beş para hissesi dahi yedlerinde ifa ettikleri kefaletnameden anlaşılmakla şerh verildi. 26 Eylül 306 (1890)
Ocaklarda numaralandırma yöntemine geçilmeden önce her ocak, maden ocağını açan ve işleten madencinin adıyla anılmaktaydı. Ocakların numaralanması yöntemine geçilmesi muhtemelen, ocak sayısının artması, aynı madencinin birden fazla maden ocağına sahip olmasından kaynaklanan karışıklıkları ortadan kaldırmak arzusundandır. Ocaklar, numaralandırılma işleminden sonra da numara ile birlikte maden ocağını açan ve işleten ilk işletmecinin adıyla anılmaya devam edilmiştir. Sonraki yıllarda ocaklar el değiştirse bile ocak isimleri değişmemiştir. Hatta bu ocaklardan günümüze kadar üretime devam edenlerin bile aynı isim ve numara ile devam ettiği bilinmektedir.
Yüksel Yıldırım
Kaynak: Erol Çatma(Madenci-Yazar)
