EKI RADYOSU…
“İşçi Arkadaş; bacada çalışıyorsan mutlaka yanına emniyet lambası al. Lambanı daima yanar vaziyette tut. Lamban kendiliğinden sönerse, bacayı terk et” diyerek başlayalım yazımıza…
Türkiye’de bölgesel ilk radyo olan, Ereğli Kömür İşletmesi (EKİ) tarafından kurulan ve "İnsangücü Eğitim Radyosu" olarak da anılan “EKİ Radyosu”, orta dalga 1515 Khz’den yayın yapan ilk bölgesel özel radyodur.
EKİ Radyosu, 1967-1983 yılları arasında öncelikle madencilere yönelik programlarıyla yayın hayatı sürdürmüştür. 1953’de çıkan Telsiz Kanunu’na göre alınan müsaadelerle Zonguldak’ta hizmet veren EKİ Radyosu, 1967’de Türkiye’de yöresel yayın yapan ilk ve tek radyo olarak yerini almıştır.
EKİ Radyosu, Zonguldak'a ve maden işçisine, onların ailelerine hizmet veriyordu. Dünyanın en ağır işçiliği; el yordamıyla, kazma, kürek, balta, sırt küfesi ve katırlarla yapılıyor, her yıl ocaklarda ortalama 100’e yakın kişi, iş kazaları sonucu yaşamını yitirirken, çok sayıda kişi de sakat kalıyordu. İşte kurum, bu nedenle, işçi sağlığı ve iş güvenliği bilincini arttırmak için özel bir radyo kurma ihtiyacı duymuştu.
Sabah saat 06.00-09.00; öğlen 12.00-14.00; akşam 17.00-19.30,
Cumartesi günleri saat 10.00-14.00 arası, akşam 17.00-19.00 arası, yılbaşı, bayram ve özel günlerde ful olarak yayın yapardı EKİ Radyosu. Bu yayın saatlerinde radyolarımız açık, kulaklarımız EKİ Radyosu’nda olurdu. O yıllarda günümüzdeki imkanlar yoktu, müzik dinlemek az bulunan plak, kartuş ve kasetçalarlarla mümkün oluyordu. İnsanlar, dinlediği plak ve kaseti, bir başkasıyla, dinlemediği plak ve kasetlerle takas yaparak müzik dinleme ihtiyacını karşılarlardı. EKİ Radyosu, bu ihtiyacı karşılayan çok önemli bir sosyal kurumdu. En son çıkan albümler, şarkılar ve türküler yayın akışı içinde Zonguldak’la sınırlı kalmayarak, kuş uçuşu 100 kilometrelik alana yayınları ulaşan ve altyapısı olan bir radyoydu.
Ereğli, Akçakoca, Armutçuk, Bartın, Amasra, Çaycuma’nın belirli bölümleri, Filyos sahil alanları, bu radyoyu, alıcılarıyla dinleyebiliyordu.
EKİ Eğitim Radyosu, o günün şartlarına göre müzik yayınından ayrı asıl kurulma amacı olan maden işçilerimizin bilgilendirilmesine çalışmak, bunun yanında zaman zaman canlı yayın olarak da, Zonguldak halkını sağlık, eğitim, yol ve trafik durumu, valilik ilanları, hava raporları, konferans, duyuru ve kan anonsları gibi acil ihtiyaçlara cevap vermek gibi önemli bir hizmet ihtiyacını da görüyordu. Çünkü o dönemlerde iletişim araçları, bu kadar gelişmemişti.
Eski yıllarda A grubu, B grubu olarak tanımlanan işçi grupları bulunuyordu. EKİ Radyosu, bu işçilere, iş güvenliği dışında, trenlere binerken-inerken, ocağa girerken-çıkarken emniyet ile ilgili uyarılarda da bulunuyordu.
O günün imkanlarıyla yayın yapan EKİ Radyosu’nun yayınında oluşan küçük aksaklıklar da, mutlu tebessümlerimizin oluşmasına neden oluyordu. Plağın takılması, kasetçalarların bant sarması gibi kazalar, yayına yansıyan hoş anılardı. Hatta bununla da kalmayıp anons sırasında radyo evinin önünden geçen kamyon motor sesi ve klakson sesleri yayına arka planda aynen yansırdı…
Türkiye’nin bölgesel yayın yapan ilk radyosu olma özelliğine sahip EKİ Radyosu 24 Kasım 1984’de kapatılmış ve geride anonslar anı olarak kalmıştır.
“İşçi Arkadaş; açacağın en ufak boşluğa
kama sür.”
“Kazmacı Arkadaş; sürdüğün üç-dört
kamadan sonra, mutlaka rafa kaldır.”
“Kazmacı Arkadaş; kömür kazmaya başlamadan önce, tertip edildiğin yerdeki mevcut tahkimatı iyice kontrol et. Noksan direk ve kama varsa, önce onları tamamla. İlave tahkimat yapmak gerekiyorsa, onu yap. Kırılmış direk varsa, değiştir. Bu yönde alacağın her tedbirin önce kendi hayatını, sonra da arkadaşlarının hayatını kurtaracağını unutma.”
“Madenci Arkadaş; kazmaya başlamadan önce kullanacağın sarma, direk ve kamaları iş yerine getir.”
“İşçi Arkadaş; bacada çalışıyorsan, mutlaka yanına emniyet lambası al. Lambanı daima yanar vaziyette tut. Lamban kendiliğinden sönerse, bacayı terk et.”
Yüksel Yıldırım-2015
Zonguldak Nostalji
