Dedeman Otel’de gerçekleştirilen Zonguldak Akuakültür Kontact Forum, OctoAqua ev sahipliğinde ve Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası katkılarıyla düzenlendi. “Çevre Dostu Sürdürülebilir Akuakültür ve Toplumsal Kazanımlar” temasıyla yapılan etkinlikte, Türkiye ve Norveç’ten sektör temsilcileri, akademisyenler, yatırımcılar ve kamu otoriteleri bir araya geldi.
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, forumdaki konuşmasında şunları dile getirdi:
“İlimizde mevcut sektörlerimizin üstüne koyacağımız yeni yatırım alanları yeni istihdam alanları, bölge insanının sosyal ve ekonomik gelişmişliğine katkı verebilecek yeni başlıklar bulma gayretindeyiz. Bugün buluşmamıza vesile olan Aqua Kültür Sektörü de bizim yaklaşık 4 yıldır hedefe koyduğumuz önemli sektörlerden birisi. Detaylı çalışmalardan sonra yer seçimi heyetinin oluşturulması, kurum görüşlerinin alınmasından sonra Zonguldak’ta yaklaşık 30 bin ton yıllık kapasiteli bir somon yetiştiriciliği alanının oluşturulabileceğini hep beraber tespit etmiş olduk. Bu potansiyelin 2026 yılı başından itibaren etap etap aşılarak yatırımların başlayacağı üretimin, istihdamın, ihracatın 2026’da bir Zonguldak’ın aqua kültür serüveninde yeni bir adım olarak start verileceğini görmüş olduk.”
“Üretimimizin yüzde 97’si planlı şekilde gerçekleştiriliyor”
Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Erdinç Güneş, Türkiye’nin su ürünleri üretim kapasitesini şöyle aktardı:
“Ülkemizde su ürünleri yetiştiriciliğinin gelişimiyle 1 milyon ton seviyesine ulaşmış, 2024 yılında 933 bin ton seviyelerinde gerçekleşmiştir. Türkiye'den 100'e yakın ülkeye sürülen ihracatı gerçekleştirilmekte toplam ihracatımızın yüzde 40'dan fazlası Avrupa Birliği ülkelerine yapılmaktadır. En fazla ihracat yaptığımız ülkeler arasında Rusya, İtalya, Yunanistan, Hollanda, İngiltere, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, İspanya ve Almanya gibi önemli pazarlar yer almaktadır. Geçtiğimiz yıl Çukura, Levrek, Türk Somonu ve midyede planlı üretim başlatılmış. Bu yılda alabalık planlamaya dahil edilmiştir. Su ürünleri yetiştiriciliğimizin yaklaşık yüzde 97’si planlı bir şekilde gerçekleştirilmiş olacaktır. Son yıllarda Karadeniz'de Türk Somonu yetiştiriciliği hızlı bir büyüme göstermiştir. 2016 yılında yaklaşık 4 bin ton olan üretim 2024 yılında 65 bin tona ulaşmıştır. Bugün Türk sorumluluğunu yetiştiriciliğinde üretim kapasitemiz 150 bin ton seviyesindedir. Ancak izin verilmiş kapasite artışlarıyla önümüzdeki yıllarda 200 bin tona yaklaşması beklenmektedir. Talep fazlası üretiminin önlenmesi için 2025-2027 yılı su ürünleri üretim planlanması kapsamında Türk somonu yetiştiricilik miktarı 2025 yılı için asgari 62 bin ton azami yaklaşık 98 bin ton olarak belirlenmiştir. 2017 yılında başlatılan Türk Somonu yetiştiriciliğini geliştirme çalışmaları kapsamında Artvin ve Zonguldak arasında yer alan kıyı şeridinde potansiyel yetiştiricilik bölgeleri belirlenmiş, ilgili kurum görüşleri alınarak uygun görülen alanlar üretime kazandırılmıştır.”
Zonguldak Vali Yardımcısı Muammer Balcı, kentin sanayi geçmişine vurgu yaparak şöyle dedi:
“Zonguldak bu ülkenin ağır sanayi endüstrisi yatağı diyebileceğimiz illerinden bir tanesi. Ve belki en önemlisi. Çünkü tüm insanlığın ihtiyaç duyduğu enerji üretiminde ülkemizde önde gelen illerden bir tanesi. Sadece kömür değil, kömüre bağlı onunla beraber at başı giden beraber yürüyen diğer sektörler özellikle demir çelik konusunda ilimiz en önemli illerden bir tanesi.”
Norveç Büyükelçisi Andreas Gaarder, Norveç’in deneyimini aktararak forumun önemini şöyle ifade etti:
“Bu aqua kültür forumunun benim için önemli bir konu. Hem Türkiye hem de Norveç'teki aktörleri bir araya getiriyor. Norveç, aqua kültür konusunda 50 yıldan fazla bir deneyimi var. Ekonomimiz açısından oldukça önemli ve teknolojik becerilere de sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu forum sayesinde hem verimlilik hem kalite hem de sürdürülebilirliğin artacağına inanıyorum. Bu toplantıyı sektör açısından çok önemli buluyorum. Özellikle Aqua Kültür sektörü işbirliği sektörlerimiz açısından son derece önemli. Ertuğrul beyin liderliğinde Türkiye ve Norveç’teki aktörleri bir araya getiriyor. Ticari açıdan baktığınızda ben bu işbirliğinin artacağına yönelik iyimser olduğumu söyleyebilirim. İşbirliği sadece Karadeniz’de değil Akdeniz’i de düşündüğünüz zaman işbirliğimizin artacağı alanlardan bir tanesi olarak görebiliriz.”
Paneller ve B2B Görüşmeleri
Forumda dört panel düzenlendi. İlk panelde Prof. Dr. Cüneyt Süzer, “Akuakültürde Ekosistemle Uyumlu Kalkınma” başlığıyla çevre standartları, yatırımcı beklentileri ve bölgesel kalkınma fırsatlarını aktardı.
İkinci panelde Dr. Ertuğrul Gündoğdu, RAS ve kapalı devre üretim sistemlerini Norveç’ten örneklerle paylaştı.
Üçüncü panelde Hilal Tolasa Gündoğdu, balık refahı, gıda güvenliği ve döngüsel ekonomi konularını ele aldı.
Dördüncü panelde ise Norveç Yatırım Destek Fonu (EKSFIN) ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) temsilcileri, bölgesel yatırım ve ticaret fırsatlarını katılımcılarla paylaştı.
Forumun son bölümünde ise saat 16.00-19.00 arasında katılımcılar arasında B2B iş görüşmeleri gerçekleştirilecek.
Zonguldak Akuakültür Kontact Forum, Türkiye’nin su ürünleri sektöründe sürdürülebilir üretim vizyonunu güçlendirirken, kenti Karadeniz’de ve uluslararası arenada akuakültür için stratejik bir merkez haline getirmeyi hedefliyor.