Çıktık açık alınla on yılda her savaştan;
On yılda on beş milyon genç yarattık her yaştan;
Başta bütün dünyanın saydığı başkumandan,
Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan.
Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar’ın yazdığı onuncu yıl marşındaki ilk dörtlüğün Zonguldak için ayrı bir anlam ifade eder. Bu dizeler yazılırken Behçet Kemal Çağlar Zonguldak’ta tahsil hayatı için bulunmakta ve demir ağlarla örülen yurdun Zonguldak hattı inşaatına bizzat şahitlik etmektedir. Geleceğini heyecanla inşa eden bir halk, inançla, canla başla çalışmakta ve bu uğurda canını feda etmektedir. Arkalarında unutulmaz hikayeler ve izler bırakarak…
Çankırı demiryolu yapımındaki önemli katkıları ile ün salmış bir mühendis olan Abdullah Tiryaki Bey, Irmak – Zonguldak hattı için başmühendis olarak göreve getirilmiştir. Demiryolunun yapılmasında çevre illerden gelen çok sayıda işçi çalışırken bu işçilerin bir kısmı da demiryolunun yapımı sırasında çeşitli kazalarda hayatını kaybetmiştir. Kömüre Giden Demiryolu Projesi’nin 805 km.’lik Filyos – Irmak demiryolu hattı, 7 Şubat 1927 tarihinde İsveç – Danimarka grubu NOHAB Şirketi’ne ihale edilir. Demiryolu yapımına, Mayıs 1927’de Filyos’a iskele kurulmasıyla başlanmaktadır. Filyos tarafından gelen demiryolu yapımı, 1930 yılında Balıkısık İstasyonu’na ulaşmaktadır. Zonguldak Valisi Akif Behzat İyidoğan’ın demiryolu hattı ile ilgili teşekkür yazısına cevap olarak Atatürk, Reisicumhur imzasıyla 4 Temmuz 1930’da Yalova’dan çektiği telgrafta:
‘’Filyos – Ereğli hattının bir kısmının açılmış olması nedeniyle, gösterilen samimi hislere teşekkür ve bu yoldaki başarının devamını temenni ederim.’’ dileklerinde bulunmuştur.
Irmak – Zonguldak hattının 20 Haziran 1935’te Çerkeş’e ulaşmasından sonra, 15 Temmuz’da demiryolları baş mühendisi Abdullah Tiryaki Bey, eşi Behice Hanım ve kızları İlhan ve Türkan ile beraber, hattın yapımcı firması olan NOHAB Şirketi’nin mühendisi Ali Bey idaresindeki oto drezin ile (demiryollarında, yol kontrol ve bakımı için kullanılan araba) Çerkeş’ten doğru yola çıkmışlardır.
Akşamüstü Sumucak – Göllüce İstasyonları arasında ameliyat katarıyla çarpışmaları sonucu oto drezin parçalanmıştır. Katar altında kalan Abdullah Tiryaki Bey’in 2 kızı ve mühendis Ali Bey, ağır şekilde yaralanmışlardır. Mühendis Ali Bey de hastaneden kazadan 3 gün sonra hayatını kaybetmiştir.
Bu olaydan sonra Abdullah Tiryaki Bey ve eşi Behice Hanım, 7 yıl ikamet ettikleri Çankırı’daki Sarı Baba Mezarlığı’nda toprağa verilmiş ve onlar için kazanın meydan geldiği olay mahallinde bir anıt yaptırılmıştır.
Kaynak: Yüksel Yıldırım
